Rác thải sinh hoạt đe dọa kênh mương thủy lợi Ninh Thuận

Nước kênh thủy lợi thành nơi... gom rác

Tại nhiều tuyến kênh mương thuộc huyện Ninh Phước, tỉnh Ninh Thuận – đặc biệt là khu vực do cụm thủy nông Phước Thái - Phước Hữu quản lý – tình trạng rác thải sinh hoạt đổ trực tiếp xuống dòng kênh đang diễn ra ngày càng nghiêm trọng. Những gì từng là nguồn nước phục vụ sinh hoạt, tưới tiêu, chăn nuôi... nay đang bị bao phủ bởi rác, xác gia súc, nội tạng động vật chết, gây ô nhiễm nặng nề.

Lượng lớn rác thải ứ đọng tại xi phông thuộc hệ thống kênh Nam do Công ty Thủy nông Ninh Thuận quản lý. Ảnh: Phương Chi.

Theo anh Huỳnh Văn Ánh – Cụm trưởng cụm thủy nông Phước Thái - Phước Hữu (Công ty Thủy nông Ninh Thuận), hiện có đến 3 nhà máy nước sạch nông thôn đang lấy nước trực tiếp từ hệ thống kênh chính Nam để xử lý và cấp cho người dân. Khi nguồn nước bị ô nhiễm bởi rác thải, điều đó không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng mà còn làm suy yếu hệ sinh thái nông nghiệp tại vùng khô hạn bậc nhất cả nước này.

Thiếu nhận thức và tần suất thu gom rác – nguyên nhân gốc rễ

Mặc dù các địa phương đã có nhân viên thu gom rác định kỳ, song thực tế ở một số khu vực nông thôn, tần suất chỉ 1-2 lần mỗi tuần. Việc thiếu thùng rác công cộng, thời gian thu gom giãn cách khiến rác sinh hoạt bị tồn đọng, bốc mùi. Trong hoàn cảnh đó, nhiều hộ dân chọn giải pháp “đẩy nhanh” bằng cách... vứt xuống kênh.

Rác thải sinh hoạt đe dọa hệ thống kênh mương thủy lợi ở Ninh Thuận. Ảnh: Phương Chi.

“Chúng tôi lẽ ra phải tập trung cho vận hành, điều tiết nước nhưng nay lại dành thời gian để xử lý rác”, ông Huỳnh Văn Ánh chia sẻ. Công tác vớt rác tại các cống, xi phông đang chiếm phần lớn nhân lực, khiến hoạt động chuyên môn bị trì hoãn.

Cần giải pháp liên ngành và giám sát công nghệ cao

Trước thực trạng trên, ông Phùng Đình Thanh – Phó Giám đốc Công ty Thủy nông Ninh Thuận – đề xuất tăng tần suất thu gom rác tối thiểu 3 lần/tuần tại các khu dân cư nông thôn, đồng thời đề nghị các địa phương sử dụng hệ thống camera giám sát để ghi lại hành vi vứt rác và xử phạt nghiêm theo Nghị định 03/2022 của Chính phủ.

Rác thải sinh hoạt phủ kín đoạn kênh dài hơn 10m. Ảnh: Phương Chi.

Ngoài ra, Công ty cũng lên kế hoạch đầu tư lắp camera tại các điểm nóng – nơi tập trung dân cư đông – để phối hợp xử lý vi phạm, từng bước thay đổi thói quen xả rác sai quy định.

An ninh nguồn nước không thể bị xem nhẹ

Việc xử lý rác không còn là trách nhiệm riêng của Công ty Thủy nông, mà cần sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền địa phương, ngành môi trường, tổ chức đoàn thể và đặc biệt là ý thức người dân.

Cần nghiêm khắc xử phạt người dân xả rác xuống hệ thống kênh mương thủy lợi. Ảnh: Phương Chi.

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và khô hạn diễn biến phức tạp, đảm bảo chất lượng và an ninh nguồn nước là yếu tố then chốt trong phát triển nông nghiệp và ổn định dân sinh – đúng như tinh thần Kết luận số 36 của Bộ Chính trị.