Sống 'mòn' ở thôn được quy hoạch làm nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận

Dù chủ trương dừng thực hiện dự án điện hạt nhân Ninh Thuận đã được thông qua từ năm 2016, thế nhưng đến nay, khoảng 260 hộ dân ở thôn Vĩnh Trường - nơi quy hoạch Nhà máy điện hạt nhân số 1 vẫn sống "mòn".

Thôn Vĩnh Trường, xã Phước Dinh, huyện Thuận Nam, tỉnh Ninh Thuận được quy hoạch làm dự án nhà máy điện hạt nhân số 1 từ năm 2008. Hiện nay, thôn có gần 260 hộ với khoảng 1.000 dân.

Do dính quy hoạch nên khu vực này cấm sửa, cấm xây các công trình. Vậy nên hơn chục năm nay, người dân thôn Vĩnh Trường gần như sống trong những ngôi nhà và hạ tầng ngày càng xuống cấp.

Thôn trưởng Nguyễn Thành Du cho biết, nhà dân đã xuống cấp, các công trình hạ tầng công cộng cũng xuống cấp do nhiều năm không được đầu tư. ''Dự án bỏ hay tiếp tục triển khai cần công bố sớm để dân biết vì bao năm rồi chúng tôi quá khổ với dự án treo. Điều dân mong muốn là đầu tư cơ sở hạ tầng cho dân, đặc biệt là kè chắn sóng'' - ông Du nói.

Cũng theo ông Nguyễn Thành Du, sau khi nhận thông báo bồi thường, thu hồi đất, nhiều hộ dân đã mang thông báo này thế chấp ngân hàng vay tiền làm ăn, trang trải cuộc sống, nhưng đến nay không thể trả nợ vay, do không được giải tỏa hay bồi thường sau khi dự án dừng triển khai. Do đó, nếu dừng dự án cần có chính sách hỗ trợ dân vực dậy và hỗ trợ đào tạo nghề nghiệp cho dân. ''Đặc biệt, nếu bỏ hẳn dự án. chính quyền cần giải quyết các giấy tờ đất đai cho dân để sửa chữa, xây mới nhà cửa hoặc có sổ đỏ để có thể thế chấp ngân hàng lấy vốn làm ăn'' - ông Du chia sẻ.

Ông Nguyễn Văn Niễng (70 tuổi) - một người dân ở đây cho biết, khi chính quyền vận động người dân giao đất để dự án triển khai, gia đình ông ủng hộ và mong về khu tái định cư kèm chính sách hỗ trợ đặc thù để an tâm sinh sống, nhưng hơn chục năm qua chỉ thấy cuộc sống ngày thêm khó khăn.

Do vướng quy hoạch nên người dân làng biển Vĩnh Trường vẫn lam lũ nhiều năm qua.

Một bảng tuyên truyền của chính quyền địa phương tại khu vực thôn Vĩnh Trường.

Nhìn từ trên cao cả thôn Vĩnh Trường không có lấy một ngôi nhà cao tầng. Nhiều mái tôn đã hoen rỉ, mục nát. Người dân mong mỏi có kè chắc sóng để bảo vệ khu dân cư.

Nhà văn hóa cộng đồng thôn Vĩnh Trường - một trong những công trình tươm tất nhất ở khu vực này.

Tại buổi làm việc với Thường trực Tỉnh ủy, lãnh đạo UBND tỉnh Ninh Thuận hồi đầu tháng 11, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, về Đề án ổn định sản xuất, đời sống Nhân dân và phát triển khu dân cư tại vị trí quy hoạch xây dựng nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận, đề nghị Chính phủ chỉ đạo bộ ngành thực hiện Đề án, giao Bộ Công Thương sớm đề xuất Chính phủ quyết định thời gian chấm dứt quy hoạch nhà máy điện hạt nhân tạo điều kiện pháp lý cho tỉnh phê duyệt Đề án này, Bộ Kế hoạch và Đầu tư phân bổ vốn theo cam kết để thực hiện nằm trong khung đầu tư công, có báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét trước khi quyết định.

Mới đây, UBND tỉnh Ninh Thuận đã có văn bản gửi Bộ Công Thương đề xuất thống nhất phê duyệt, thay thế quy mô công suất nguồn điện hạt nhân 4.600 MW bằng nguồn điện khí LNG, với quy mô công suất tương đương vào Trung tâm điện lực Cà Ná bổ sung vào quy hoạch điện lực quốc gia giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến 2045. Nếu được thông qua, đây có thể là bước ngoặt lớn của người dân thôn Vĩnh Trường.

Dự án nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận gồm: Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 (xã Phước Dinh, huyện Thuận Nam) và Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 2 (xã Vĩnh Hải, huyện Ninh Hải), với tổng công suất 4.000 MW. Năm 2009, dự án được Quốc hội thông qua và đến năm 2012, Bộ Công Thương công bố quyết định phê duyệt quy hoạch địa điểm xây dựng nhà máy. Dự án dự kiến được khởi công vào năm 2014, rồi thay đổi địa điểm vào năm 2015, trước khi Quốc hội ra nghị quyết dừng dự án từ tháng 11/2016 đến nay.

Dự án Điện hạt nhân Điện Khí LNG Ninh Thuận quy hoạch thôn Vĩnh Trường